تنظیم قرارداد چیست؟ | راهنمای جامع، تخصصی و حقوقی توسط دادسان
مقدمه
قرارداد، ستون فقرات تعاملات حقوقی است. از استخدام یک نیروی ساده گرفته تا توافقات میلیاردی بینالمللی، همهچیز با قراردادی آغاز میشود که اگر درست نوشته نشود، میتواند منشأ اختلافات جدی، دعاوی قضایی، و زیانهای غیرقابل جبران باشد.
در این مقاله، تیم تخصصی دادسان گامبهگام شما را با ماهیت قرارداد، انواع آن، اجزای حقوقی، نکات تخصصی و الزامات اجرایی آشنا میسازد.
۱. تعریف رسمی قرارداد در قانون مدنی
طبق ماده ۱۸۳ قانون مدنی:
«عقد عبارت است از اینکه یک یا چند نفر در مقابل یک یا چند نفر دیگر تعهد بر امری نمایند و مورد قبول آنها باشد.»
قرارداد، توافقی است الزامآور که از نظر حقوقی قابلیت اجرا در دادگاه را دارد و در صورت تخلف، ضمانت اجرا برای آن تعریف شده است.
۲. تفاوت قرارداد با تفاهمنامه، توافق شفاهی و نامهنگاری
نوع | ویژگی | الزامآور بودن |
قرارداد رسمی | دارای امضا، تعهدات، شرایط، ضمانت اجرا | بله |
تفاهمنامه | کلیات توافق، بدون الزام حقوقی جدی | خیر (مگر در شرایط خاص) |
توافق شفاهی | غیرمستند، قابل مناقشه در دادگاه | خیر یا بسیار ضعیف |
نامهنگاری | نشانه تعامل اما فاقد جامعیت و تعهد صریح | نسبی و نیازمند تفسیر حقوقی |
۳. انواع قراردادها بر اساس حوزه:
مدنی: اجاره، بیع، صلح، وکالت
تجاری: شراکت، نمایندگی، توزیع کالا، سرمایهگذاری
بینالمللی: صادرات، واردات، همکاریهای فرامرزی
کار و استخدام: قراردادهای دائم، موقت، ساعتی
ساختوساز: پیمانکاری، مشارکت در ساخت
دیجیتال و تکنولوژی: طراحی سایت، NDA، خدمات آنلاین
حقوقی خاص: قرارداد داوری، قرارداد حقالزحمه وکلا
۴. اجزای الزامی یک قرارداد معتبر
هر قرارداد حرفهای باید حداقل شامل موارد زیر باشد:
بخش | شرح |
اطلاعات طرفین | نام، شماره ملی، آدرس، سمت حقوقی |
موضوع قرارداد | دقیق، قابل سنجش، شفاف |
مدت قرارداد | تاریخ شروع، پایان، تمدید |
تعهدات طرفین | چه کسی، چه کاری، با چه استانداردی؟ |
وجه التزام | جریمه فسخ، تاخیر، نقض تعهد |
ضمانت اجرا | دادگاه صالح، داوری، وثیقه |
امضا و تاریخ | اعتبار سند بدون این دو ناقص است |
۵. نکات حقوقی حیاتی در تنظیم قرارداد
از کلمات مبهم (مثل “در اسرع وقت”) اجتناب کنید.
قرارداد باید مطابق با قانون نوشته شود، نه بر اساس توافقهای شفاهی بیپشتوانه.
در قراردادهای مالی، مبلغ را هم به عدد و هم به حروف بنویسید.
تعهدات را تقابلی بنویسید (تعهد در برابر تعهد) نه یکطرفه.
اسناد و مدارک ضمیمه باید بهصورت رسمی پیوست شوند و شمارهگذاری شوند.
۶. اشتباهات رایج در تنظیم قراردادها
استفاده از نمونه قراردادهای آماده بدون شخصیسازی
عدم ذکر نحوه فسخ یا حل اختلاف
نداشتن مهر و امضای دو طرف
استفاده از اصطلاحات غیرحقوقی یا گنگ
تنظیم قرارداد بدون حضور مشاور حقوقی
۷. فسخ، انحلال و ابطال قرارداد
فسخ: ارادی، بهدلایل قانونی (خیار شرط، تخلف، عدم ایفای تعهد)
انحلال: بهواسطه اتمام مدت یا انجام تعهدات
ابطال: به دلیل فقدان شرایط صحت (اهلیت، قصد، جهت مشروع)
۸. ثبت رسمی قراردادها در چه مواردی الزامی است؟
نوع قرارداد | نیاز به ثبت رسمی |
ملکی (خرید، اجاره) | بله (در دفترخانه) |
مشارکت مدنی | توصیه میشود |
شرکتها | باید در اداره ثبت شرکتها ثبت شود |
قرارداد کار | مشمول قانون کار است؛ نیازی به ثبت رسمی ندارد اما باید مکتوب باشد |
۹. خدمات تخصصی دادسان در زمینه قراردادها
مشاوره اولیه توسط وکیل متخصص
طراحی قرارداد متناسب با شرایط و توافق خاص شما
بررسی قراردادهای آماده و اصلاح آنها
ارائه نسخه رسمی برای ثبت در دفترخانه (در صورت لزوم)
ثبت آنلاین درخواست از طریق فرم مربوطه
۱۰. فرم ثبت درخواست تنظیم قرارداد در دادسان
جمعبندی
تنظیم قرارداد حرفهای، نه تنها جلوی اختلافات آینده را میگیرد، بلکه نشانه اعتبار، اعتماد و تخصص شما در تعاملات حقوقیست.
دادسان با پشتوانه تیمی از وکلای متخصص و تجربه بالا در قراردادهای رسمی، در تمام مراحل همراه شماست.